Nửa thế kỷ một chặng đường

Điện Biên TV - Điện Biên, mảnh đất cực tây, nơi biên giới địa đầu của Tổ quốc, quê hương của gần 20 dân tộc anh em cùng chung sống. Nói tới Điện Biên là nói về chiến thắng "Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu" và cũng là miền đất giàu bản sắc văn hóa.

Hiện nay, Trường Cao đẳng Sư phạm Điện Biên đã có 25 ngành nghề đào tạo

Đóng trên địa bàn thành phố Điện Biên Phủ - thành phố lịch sử và văn hóa, Trường Cao đẳng Sư phạm Điện Biên mà tiền thân là Trường Trung học Sư phạm Lai Châu đã trải qua nửa thế kỷ xây dựng, trưởng thành và phát triển. Vốn là cái nôi đào tạo cán bộ, giáo viên cho tỉnh nhà, 50 năm qua, có hàng ngàn cán bộ, giáo viên được đào tạo từ ngôi trường này đã và đang góp phần vun đắp cho sự nghiệp giáo dục - đào tạo của tỉnh ngày càng phát triển.

Ngược dòng thời gian, thời kỳ pháp thuộc, nhân dân các dân tộc không được hưởng bất kỳ một hình thức giáo dục nào. Chỉ đến khi Điện Biên được giải phóng năm 1954, cùng với công cuộc xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa, ngành giáo dục đào tạo mới thực sự hình thành trong muôn vàn khó khăn, thiếu thốn từ cơ sở vật chất đến đội ngũ cán bộ, giáo viên. Năm 1959, với chủ trương xây dựng vùng kinh tế mới, đi theo tiếng gọi của Đảng, hàng trăm giáo viên đã được tăng cường phục vụ ngành giáo dục miền núi. Năm 1963, Ty giáo dục Lai Châu được thành lập sau khi tỉnh được tái lập và cũng trong năm 1963 Trường Sư phạm cấp I – tiền thân của Trường Cao đẳng Sư phạm tỉnh hiện nay được thành lập, thực hiện nhiệm vụ đào tạo giáo viên đã bổ sung kịp thời vào đội ngũ những nhà giáo được tăng cường từ miền xuôi lên không sợ khó, không sợ khổ, đem theo cái chữ vượt dốc, vượt đèo thực hiện phương châm thầy tìm trò, trường gần dân để thắp sáng văn hóa bản mường, tạo nên bước phát triển mới về phong trào giáo dục nói chung, phong trào giáo dục ở vùng cao nói riêng.

Được thành lập và đi vào hoạt động trong những năm chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, suốt từ năm 1963 đến năm 1975, trường liên tục phải di chuyển về rất nhiều địa điểm, từ Mường Tùng đến Pa Ham huyện Mường Lay (cũ), rồi từ khu vực cầu Lai Vân huyện Phong Thổ về Noong Hẹt, rồi Noong Bua huyện Điện Biên và từ Noong Bua về Quài Cang huyện Tuần Giáo, từ chỗ chỉ có 11 cán bộ, giáo viên với trình độ cao nhất là trung học sư phạm cấp 2 và hơn 100 giáo sinh hệ 4+ 3. Sau những cuộc di chuyển gian nan trong hoàn cảnh chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, tập thể cán bộ, giáo viên của trường lại phải gồng mình lên để xây dựng cơ sở vật chất quyết tâm học tập và làm việc. Từ chỗ chỉ đào tạo hệ sư phạm 4+3; 0+4, trường đã mở rộng thêm hệ 7+1; 7+2 rồi đến hệ 10+2 và thực hiện nhiệm vụ bồi dưỡng giáo viên cấp 1 và đào tạo giáo viên mầm non để đáp ứng nhu cầu giáo viên phục vụ cho công tác giáo dục vùng khó khăn.

Cùng với sự đổi mới về đường lối lãnh đạo mà Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI năm 1986 đã đề ra, sự nghiệp giáo dục - đào tạo ngày càng được quan tâm và được coi là quốc sách hàng đầu. Sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với sự nghiệp giáo dục - đào tạo đã tạo nên cơ hội thuận lợi cho trường Trung học Sư phạm Lai Châu phát triển. Trong 10 năm đầu của công cuộc đổi mới, sự nghiệp đào tạo của nhà trường đã phát triển với quy mô và tốc độ khá nhanh: Lưu lượng giáo sinh được tuyển sinh và đào tạo tại trường trung bình hàng năm từ 800-1.000 người. Cơ sở vật chất phục vụ dạy và học từng bước được đầu tư, chất lượng đào tạo được nâng lên rõ rệt, góp phần quan trọng và cần thiết để thực hiện nhiệm vụ xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học. Để đáp ứng nhu cầu cấp bách về giáo viên cho những vùng khó khăn lúc bấy giờ, nhà trường đã mở thêm các hệ dưới chuẩn 5+1, 5+3 và dự bị 5+3 để đào tạo giáo viên dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa với số lượng mỗi năm từ 200-300 giáo sinh. Sau khi chuyển về địa điểm hiện nay, với đội ngũ cán bộ, giáo viên được bổ sung về trình độ và với cơ sở vật chất được đầu tư, bắt đầu từ năm học 1997-1998, nhà trường đã liên kết với Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên tuyển sinh và đào tạo trình độ cao đẳng sư phạm, các năm tiếp theo tiếp tục tuyển sinh và đào tạo hệ cao đẳng từ 300-500 chỉ tiêu, góp phần bổ sung lực lượng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới công tác giáo dục. Giai đoạn 1996 đến năm 2000 là thời kỳ cao điểm của phong trào phổ cập giáo dục tiểu học và xóa mù chữ của tỉnh, trong khi đó tình trạng thiếu giáo viên tiểu học lại đang ở mức báo động. Đây là một thách thức lớn, đồng thời cũng là trách nhiệm nặng nề của ngành giáo dục nói chung, Trường Trung học Sư phạm nói riêng. Trước tình đó, với chủ trương tăng quy mô đào tạo theo hình thức cấp tốc đã được tỉnh, ngành giáo dục và Trường Trung học Sư phạm triển khai thực hiện. Theo đó, thực hiện phương châm vừa củng cố, vừa xây dựng trong hoàn cảnh thiếu giáo viên, thiếu phòng học, cơ sở vật chất song nhà trường đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, với quy mô đào tạo tăng gấp đôi, cụ thể tăng từ 900 lên 1.800 giáo sinh so với trước năm 1995, năm đầu thực hiện mục tiêu phổ cập giáo dục tiểu học và xóa mù chữ.

Trong 5 năm đã có trên 50 đề tài nghiên cứu khoa học giáo dục, trên 130 sáng kiến kinh nghiệm được nhà trường nghiệm thu và đưa vào áp dụng trong thực tiễn

Tháng 12 năm 2000, tỉnh Lai Châu hoàn thành mục tiêu phổ cập giáo dục tiểu học và xóa mù chữ cũng là thời điểm Trường Trung học Sư phạm tỉnh chính thức được nâng cấp thành Trường Cao đẳng Sư phạm. Đây là bước đánh dấu sự trưởng thành vượt bậc trong quá trình phát triển của nhà trường. Từ đó đến nay, trường đã có những bước tiến vững chắc về nhiều mặt. Nếu như trước năm 2000, trường phải liên kết với Trường Đại học Thái Nguyên đào tạo giáo viên trình độ cao đẳng thì đến nay, nhà trường đã đủ năng lực để đào tạo 20 ngành trình độ cao đẳng sư phạm. Từ chỗ trường chỉ đào tạo giáo viên các môn cơ bản cho các trường trung học cơ sở và giáo viên tiểu học thì đến nay, nhà trường đã đào tạo một số chuyên ngành đặc thù như tin học, mỹ thuật, ngoại ngữ, thể dục và đã mở rộng đào tạo 5 chuyên ngành ngoài sư phạm như: Công tác xã hội, quản lý văn hóa, thư viện thông tin... Đồng thời, nhà trường đã liên kết với Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn đào tạo trình độ đại học cho gần 300 học viên hệ vừa học vừa làm. Năm 2004, tỉnh Lai Châu chia tách thành hai tỉnh Điện Biên và Lai Châu, Trường Cao đẳng Sư phạm Lai Châu được đổi tên thành Trường Cao đẳng Sư phạm Điện Biên. Cũng từ năm học này, trường chủ yếu đào tạo trình độ cao đẳng và tập trung vào đào tạo giáo viên trung học cơ sở, chuẩn hóa và nâng cao trình độ cho giáo viên tiểu học, mầm non lên trình độ cao đẳng sư phạm để đáp ứng với nhiệm vụ đổi mới giáo dục.

Luôn đổi mới tư duy, khắc phục khó khăn, nỗ lực phấn đấu khẳng định vai trò của mình trong sự nghiệp giáo dục - đào tạo của tỉnh, 50 năm qua, quy mô đào tạo và chất lượng đào tạo của Trường Cao đẳng Sư phạm ngày một gia tăng. Hiện nay, nhà trường đã có 25 ngành nghề đào tạo, bao gồm các hệ cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp. Bên cạnh các ngành sư phạm giữ vai trò nòng cốt, còn có các ngành ngoài sư phạm như: Việt Nam học, kế toán, quản lý văn hóa, quản trị văn phòng, công tác xã hội, khoa học thư viện, tin học ứng dụng, thư viện thông tin, thiết bị thí nghiệm trường học, hành chính văn thư, ngân hàng, quản lý văn hóa, công tác xã hội, quản trị văn phòng... Có thể nói, trong giai đoạn hiện nay, nhà trường đang từng bước chuyển từ đào tạo những gì mình có sang đào tạo những gì xã hội cần nhằm từng bước đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực của tỉnh. Bên cạnh nhiệm vụ đào tạo cán bộ giáo viên cho tỉnh, nhà trường còn đào tạo sinh viên nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, việc làm này đã góp phần tô thắm thêm tình hữu nghị đặc biệt giữa hai dân tộc Việt – Lào. Đi đôi với công tác giảng dạy là công tác nghiên cứu khoa học, trong những năm gần đây, nhà trường đã có rất nhiều đề tài khoa học và sáng kiến kinh nghiệm được hội đồng khoa học các cấp đánh giá cao, được đưa vào vận dụng hiệu quả. Trong 5 năm (2008-2013) đã có trên 50 đề tài nghiên cứu khoa học giáo dục, trên 130 sáng kiến kinh nghiệm được nhà trường nghiệm thu và đưa vào áp dụng trong thực tiễn.

Để thực hiện tốt nhiệm vụ công tác đào tạo, trong 50 năm qua, Đảng bộ nhà trường đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác giáo dục, bồi dưỡng nhận thức về Đảng, xây dựng và phát triển Đảng trong nhà trường. Đến nay, nhà trường đã có 8 chi bộ, với hơn 100 đảng viên. Những năm gần đây, Đảng bộ nhà trường mỗi năm đã kết nạp được từ 5 đến 10 đảng viên mới là cán bộ, giáo viên và từ 25 đến 30 đảng viên mới là học sinh, sinh viên. Đảng viên của nhà trường đều gương mẫu trong công tác, rèn luyện đạo đức, là tấm gương sáng cho cán bộ, giáo viên và học sinh, sinh viên noi theo. Nhiều tập thể giáo viên trong trường phấn đấu đạt danh hiệu cao quý như: Nhà giáo ưu tú, chiến sỹ thi đua cấp tỉnh, cấp ngành...
Cùng với sự phát triển về quy mô, chất lượng các ngành ngề đào tạo, cơ sở vật chất của nhà trường từng bước được đầu tư nâng cấp, hiện đại hóa từng bước đáp ứng nhu cầu giảng dạy, học tập và nghiên cứu trong nhà trường. Khu nhà làm việc của các phòng ban khoa và giảng đường được xây dựng khang trang, sạch đẹp, các phòng học được đầu tư lắp đặt hệ thống máy chiếu đa năng phục vụ cho công tác đổi mới phương pháp dạy học, đưa tin học vào ứng dụng trong dạy học để nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo. Bên cạnh hệ thống lớp học, giảng đường, thư viện, trung tâm hỗ trợ học tập, hội trường, nhà đa năng, khu nhà thí nghiệm, phòng truyền thống, sân bóng để học sinh học tập các môn thể thao, giáo dục quốc phòng cũng được xây dựng với đầy đủ các trang thiết bị cần thiết, tạo điều kiện cho người học có điều kiện tiếp cận và sử dụng các phương tiện kỹ thuật hiện đại để nâng cao chất lượng dạy học cũng như được gắn học đi đôi với thực hành, giúp học sinh, sinh viên có được những kiến thức, kỹ năng cần thiết đáp ứng được nhu cầu giáo dục đào tạo hiện đại, đặc biệt là giáo dục - đào tạo tại địa phương.
Không chỉ nơi học tập, làm việc mà khu ký túc xá của học sinh, sinh viên cũng được đầu tư xây dựng khang trang, đầy đủ tiện nghi, luôn đảm bảo vệ sinh, an toàn sạch đẹp, đáp ứng nhu cầu ăn nghỉ của học sinh, sinh viên. Ngoài ra, trường còn có khu ký túc xá dành riêng cho lưu học sinh Lào đến du học tại trường.

5 năm gần đây, nhà trường đã cử đi đào tạo hơn 80 thạc sỹ, nghiên cứu sinh và cấp lý luận chính trị

Thực hiện Chỉ thị 33/TTg của Thủ tướng Chính phủ, chỉ đạo của Bộ Giáo dục - Đào tạo về chống tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục, trong nhiều năm qua, trường không có giáo viên vi phạm nghiêm trọng quy chế chuyên môn và đạo đức nhà giáo; giảm tối đa số học sinh, sinh viên vi phạm quy chế thi, kiểm tra. Nhà trường cũng đặc biệt chú trọng thực hiện nghiêm túc quy chế tuyển sinh, tuyển sinh đúng chỉ tiêu được giao. Căn cứ vào nhu cầu nguồn nhân lực của tỉnh, trường đã xin mở thêm các mã ngành đào tạo mới. Ngoài ra, nhà trường còn liên kết một số trường đại học đào tạo các lớp đại học hệ vừa học vừa làm, từ đó từng bước nâng cao năng lực đào tạo, giúp giáo viên có điều kiện tiếp cận với đào tạo trình độ đại học. Không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên, trong 5 năm gần đây, nhà trường đã cử đi đào tạo hơn 80 thạc sỹ, nghiên cứu sinh và cấp lý luận chính trị. Luôn thay đổi nhận thức, tư duy quản lý và cách thức tổ chức đào tạo đã tạo đà cho sự phát triển của nhà trường trong các giai đoạn. Trường Cao đẳng Sư phạm Điện Biên đã và đang từng bước chuyển từ đào tạo những gì mình có sang đào tạo những gì xã hội cần nhằm từng bước đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực của tỉnh.

Những thành tích mà Trường Cao đẳng Sư phạm tỉnh đạt được đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận với danh hiệu cao quý: Huân chương Lao động hạng nhất và nhiều cờ thi đua xuất sắc của các cấp, các ngành, đoàn thể. Có thể khẳng định, 50 năm qua, Trường Cao đẳng Sư phạm Điện Biên đã nỗ lực vượt khó, quyết tâm đi lên hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng bộ, chính quyền tỉnh giao cho. Vị thế, vai trò của nhà trường ngày càng được khẳng định trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Xây dựng Trường Cao đẳng Sư phạm Điện Biên phát triển toàn diện, trở thành trường đa ngành, đa cấp và liên thông đạt yêu cầu về chất lượng quy định; đào tạo học sinh, sinh viên các ngành sư phạm, ngoài sư phạm theo nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và khu vực đã, đang là mục tiêu của trường phấn đấu.

Trong các giai đoạn cách mạng mới, Đảng, Nhà nước ta luôn coi trọng và xác định: Giáo dục - đào tạo cùng với khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu – đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển. Phát triển giáo dục - đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; là điều kiện phát huy nguồn nhân lực – yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững. Những quan điểm và định hướng này càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với tỉnh Điện Biên, một tỉnh kinh tế chậm phát triển, trình dộ dân trí và tỷ lệ lao động qua đào tạo thấp. Trong xu thế thời đại, sự nghiệp giáo dục - đào tạo đất nước nói chung, tỉnh Điện Biên nói riêng vừa có thời cơ và thách thức mới, với nửa thế kỷ xây dựng và phát triển, thầy trò Trường Cao đẳng Sư phạm Điện Biên đã và đang nỗ lực cố gắng, khắc phục mọi khó khăn thử thách để viết tiếp những trang sử mới trong sự nghiệp trồng người./.

Nhâm Hòa – Duy Hưng