Quan hệ Mỹ - Venezuela vào vòng xoáy căng thẳng mới

Căng thẳng Mỹ - Venezuela tiếp tục leo thang sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố ra lệnh phong tỏa toàn bộ các tàu chở dầu nằm trong diện trừng phạt khi đi vào và rời khỏi Venezuela. Động thái mới nhất của chính quyền Tổng thống Trump buộc Venezuela phải kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (LHQ) can thiệp.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội riêng Truth Social ngày 16/12 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông đã ra lệnh phong tỏa "toàn diện và triệt để" đối với tất cả các tàu chở dầu bị trừng phạt đi vào và rời khỏi Venezuela. Cũng trong ngày 16/12, Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) ban hành cảnh báo mới đối với các máy bay dân dụng hoạt động trong không phận Venezuela, viện dẫn nguy cơ phát sinh từ hoạt động quân sự. FAA yêu cầu các máy bay "hết sức thận trọng do tình hình an ninh xấu đi và hoạt động quân sự gia tăng trong hoặc chung quanh Venezuela".

Quan hệ giữa Mỹ và Venezuela ngày càng căng thẳng sau các động thái gần đây. Ảnh: CONFIDENCIAL

Những phát biểu mới nhất của Tổng thống Mỹ được đưa ra chỉ một tuần sau khi lực lượng tuần tra nước này thu giữ tàu chở dầu Skipper gần vùng biển Venezuela với cáo buộc vận chuyển dầu bị trừng phạt từ Venezuela và Iran, mang theo khối lượng khoảng 1,8 triệu thùng. Công ty tình báo hàng hải Windward cho biết, hiện còn ít nhất 7 tàu chở dầu bị trừng phạt khác đang hoạt động gần vùng biển Venezuela và có thể trở thành mục tiêu tiếp theo. Bên cạnh các biện pháp trên biển, chính quyền Tổng thống Donald Trump cho biết các chiến dịch chống buôn bán ma túy của Mỹ có thể sẽ được mở rộng sang các mục tiêu trên đất liền, với lý do đây là mối đe dọa trực tiếp đối với an ninh quốc gia Mỹ, qua đó gia tăng chiến dịch gây sức ép đối với chính phủ của Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro.

Về phần mình, Venezuela hôm 17/12 đã gửi một công hàm chính thức tới Hội đồng Bảo an LHQ, cáo buộc Mỹ có hành vi "cướp biển" sau khi thu giữ một lô dầu của Venezuela trên vùng biển quốc tế. Chính phủ của Tổng thống Nicolas Maduro cáo buộc các đơn vị quân đội Mỹ cưỡng chế một tàu tư nhân trên biển cả, khống chế và bắt cóc thủy thủ đoàn, đồng thời tịch thu trái phép một lô dầu của Venezuela. Venezuela đồng thời cho biết lô dầu này là một phần của hoạt động thương mại thông thường, hợp pháp và hoàn toàn tuân thủ luật pháp quốc tế.

Trong bức thư gửi Đại sứ Slovenia Samuel Žbogar đang là Chủ tịch Hội đồng Bảo an LHQ, Ngoại trưởng Venezuela Yvan Gil nhấn mạnh rằng vụ việc này không phải là sự cố đơn lẻ mà là một phần của chính sách kéo dài của Mỹ, được thực thi thông qua các biện pháp cưỡng chế đơn phương, phi pháp và không chính danh.

Venezuela yêu cầu Mỹ lập tức trả tự do cho các thủy thủ bị giam giữ, hoàn trả số dầu bị tịch thu và chấm dứt mọi hành vi can thiệp vào hoạt động thương mại hợp pháp của Venezuela. Venezuela cũng kêu gọi Hội đồng Bảo an công khai lên án hành động này, áp dụng các biện pháp nhằm bảo đảm an toàn hàng hải và ngăn chặn hành vi tương tự. Ngoài ra, Venezuela đề nghị Hội đồng Bảo an xác nhận bằng văn bản rằng không tồn tại bất kỳ nghị quyết nào cho phép tiến hành các hành động như vậy nhằm vào Venezuela hoặc hoạt động buôn bán dầu mỏ của nước này.

Trước đó, theo đài RT, trong một tuyên bố chính thức được công bố vào cuối ngày 16/12 (giờ địa phương), Phó Tổng thống Venezuela Delcy Rodriguez bác bỏ cáo buộc của ông Trump rằng Venezuela đã đánh cắp tài sản của Mỹ. Bà Rodriguez chỉ trích các hành động của Mỹ, cáo buộc Mỹ luôn tìm cách gây ảnh hưởng tới Venezuela về kinh tế và chính trị. Chính phủ Venezuela khẳng định nước này sẽ thực thi các quyền của mình theo luật pháp quốc tế, hiến pháp và Hiến chương LHQ, tái khẳng định chủ quyền đối với tài nguyên thiên nhiên cũng như quyền tự do hàng hải và thương mại tại vùng Caribe và xa hơn nữa.

Trên thực tế, kể từ vụ thu giữ tàu dầu hồi tuần trước, căng thẳng giữa hai quốc gia Mỹ - Venezuela đã bắt đầu leo thang trở lại, cùng với việc Washington hôm 11/12 công bố các lệnh trừng phạt mới nhằm vào người thân của Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro và các công ty vận tải dầu mỏ. Trên bình diện kinh tế, xuất khẩu dầu thô của Venezuela đã giảm mạnh.

Theo giới quan sát, các biện pháp trừng phạt ngày càng siết chặt của Mỹ, được áp dụng từ nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Donald Trump và tiếp tục mở rộng trong nhiệm kỳ thứ hai, đang làm trầm trọng thêm tình hình kinh tế vốn đã rất khó khăn của Venezuela, quốc gia hiện sở hữu trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới. Trong diễn biến mới nhất, giá dầu thế giới đã tăng 1,5% trong phiên giao dịch chiều 17/12 sau khi Mỹ thực hiện lệnh phong tỏa toàn diện đối với các tàu chở dầu bị trừng phạt ra vào Venezuela. Động thái này làm gia tăng căng thẳng địa chính trị trong bối cảnh thị trường đang lo ngại về nhu cầu.

Trước những diễn biến gần đây, Phó phát ngôn của Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres, ông Farhan Haq, trong một tuyên bố cho biết LHQ hết sức quan ngại về căng thẳng leo thang giữa Mỹ và Venezuela, đồng thời kêu gọi các bên kiềm chế mọi hành động có thể đẩy căng thẳng leo thang hơn nữa và gây bất ổn cho khu vực. Song, hiện chưa rõ Mỹ sẽ áp đặt lệnh phong tỏa đối với các tàu bị trừng phạt như thế nào và liệu Tổng thống Trump có huy động lực lượng tuần duyên để bắt giữ tàu được cho là vi phạm hay không.

Theo cand.com.vn