Quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh khi bỏ thuế khoán Quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh khi bỏ thuế khoán

ĐBP - Từ ngày 1/1/2026, chính sách thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh sẽ có bước thay đổi khi phương thức thu thuế khoán được thay thế bằng cách tính thuế kê khai theo Quyết định số 3389/QĐ-BTC của Bộ Tài chính. Tại Điện Biên, việc chuyển đổi này đang đặt ra yêu cầu mới về tổ chức triển khai, đồng thời mở ra cơ hội để các hộ kinh doanh thay đổi cách thức quản lý, vận hành hoạt động theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp và minh bạch.

Điện Biên hiện có gần 11.000 hộ kinh doanh phải chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai, điều này đặt ra áp lực rất lớn về nhân lực và công tác hỗ trợ. Do đó, ngay từ tháng 11/2025, ngành Thuế tỉnh đã thực hiện triển khai “60 ngày cao điểm” chuyển đổi mô hình. Thuế tỉnh đã thành lập các tổ công tác xuống tận cơ sở để tuyên truyền, hướng dẫn hộ kinh doanh đăng ký, thực hiện phần mềm quản lý. Đồng thời, phối hợp với các đơn vị như: VNPT Điện Biên, Viettel Điện Biên và các nhà cung cấp giải pháp công nghệ để hỗ trợ lắp đặt, cài đặt, kết nối máy tính tiền và hóa đơn điện tử.

Theo báo cáo mới nhất, hơn 52% số hộ kinh doanh trên địa bàn đã chuyển từ thuế khoán sang thuế kê khai. Ngành Thuế tỉnh cũng đang nỗ lực, phấn đấu đạt 100% các hộ chuyển sang thuế kê khai trước thời hạn 1/1/2026. Ông Nguyễn Quang Việt, Trưởng Cục Thuế tỉnh cho biết: Việc chuyển đổi không hề đơn giản. Các hộ kinh doanh phải sử dụng hóa đơn điện tử, biết thao tác trên các phần mềm. Cán bộ thuế vì vậy phải xuống tận từng hộ gia đình, hướng dẫn từng bước, giải đáp mọi thắc mắc để người dân yên tâm thực hiện”.

Quá trình triển khai chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai không tránh khỏi khó khăn. Nhiều chủ hộ cá nhân tuổi cao, ít tiếp xúc công nghệ, lo lắng khi phải thao tác trên phần mềm mới. “Chúng tôi gặp nhiều trường hợp hộ kinh doanh e ngại, nhưng với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng cửa”, cán bộ thuế đã nhận được sự ủng hộ của người dân”, chị Trương Thị Huyền Trang, cán bộ Thuế cơ sở 1 cho biết.

Trong nhiều năm qua, thuế khoán là phương pháp phổ biến đối với các hộ kinh doanh nhỏ lẻ. Tuy đơn giản, dễ thực hiện nhưng phương pháp này cũng tồn tại nhiều bất cập: Mức thuế được ấn định cố định cả năm, ít phản ánh đúng doanh thu thực tế; việc xác định mức khoán phụ thuộc vào hồ sơ tự khai và thẩm định thực tế, dễ phát sinh chênh lệch hoặc thiếu minh bạch; một số trường hợp doanh thu thực tế biến động mạnh theo mùa vụ nhưng mức thuế lại không tương ứng...

Chuyển sang thuế kê khai, theo ngành Thuế tỉnh, lợi ích đầu tiên và quan trọng nhất chính là tính linh hoạt và công bằng. Thuế chỉ được tính trên doanh thu phát sinh thực tế trong kỳ. Điều này giúp hộ kinh doanh giảm áp lực vào những thời điểm thị trường trầm lắng, đồng thời chủ động hơn trong kế hoạch tài chính của mình. Ngoài ra, toàn bộ dữ liệu doanh thu, hóa đơn đầu vào, đầu ra được quản lý trên phần mềm điện tử, giúp hộ kinh doanh kiểm soát hoạt động rõ ràng hơn, đồng thời có căn cứ để đối chiếu khi cần thiết. “Tôi thấy người nộp thuế được minh bạch hơn. Tiền vào, tiền ra đều được ghi cụ thể, rõ ràng, có thể in hóa đơn ngay từ điện thoại hoặc máy tính tiền, rất tiện lợi”, chị Nguyễn Thị Thu Thủy, phường Điện Biên Phủ chia sẻ.

Tại xã Núa Ngam các buổi hướng dẫn của Thuế cơ sở 2 luôn thu hút đông đảo hộ kinh doanh tham gia. Nội dung làm việc được chuẩn bị kỹ lưỡng, từ việc giải thích chính sách mới cho đến hướng dẫn từng thao tác kê khai, nộp thuế điện tử. Do đó các tổ công tác của Thuế cơ sở 2 đã đến tận các gia đình để trực tiếp cài đặt ứng dụng, hướng dẫn đăng ký tài khoản, tập huấn sử dụng hóa đơn điện tử kết nối máy tính tiền, đảm bảo mỗi hộ có thể tự thao tác. Nhiều hộ kinh doanh bắt đầu chủ động tiếp cận phần mềm, cập nhật hàng hóa, doanh thu đúng quy định.

Việc chuyển sang phương pháp kê khai được đánh giá là yếu tố phù hợp với xu hướng hiện đại hóa thuế. Chính sách mới giúp phân loại rõ ràng, quản lý chặt chẽ hơn, đồng thời tạo động lực để hộ kinh doanh chủ động quản lý sổ sách, chứng từ, tuân thủ pháp luật. Bên cạnh đó, việc áp dụng hóa đơn điện tử, máy tính tiền, kê khai điện tử... không chỉ phục vụ quản lý thuế mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho hộ kinh doanh.

Với sự vào cuộc quyết liệt của Thuế tỉnh, các cấp ngành cùng sự đồng thuận của người dân, Điện Biên đang từng bước hoàn thành mục tiêu chuyển đổi trước ngày 1/1/2026. Chính sách mới được tin tưởng sẽ trở thành yếu tố quan trọng, giúp kinh tế hộ trên địa bàn tỉnh phát triển ổn định, bền vững, phù hợp với xu hướng quản lý thuế hiện đại của quốc gia.